Een blindedarmontsteking op zee, een aanvaring met een zeecontainer en geramd worden door een boze walvis moeder. Dit zijn dé drie gevaren die je niet kunt voorkomen. Het zijn dingen waar elke oceaanzeiler nachtmerries over heeft.
Laten we eens kijken naar de blindedarmontsteking. Als je die midden op de oceaan krijgt, kun je jezelf daar echt op voorbereiden?
Blindedarmontsteking, niets aan te doen?
Je hebt op de steiger vast wel een gesprek gehad met andere zeilers over de gevaren van oceaanzeilen. “Ja, want er kan toch van alles gebeuren, hè…” Iedereen wil zo goed mogelijk voorbereid zijn op een wereldreis zeilen. Blindedarmontstekingen zijn een onderwerp waarvan de meesten direct zeggen: “Niks aan te doen. Jammer, maar dat is het risico van oceaanzeilen.”
Maar is dat wel zo?
De kans dat het jou overkomt is zeer klein, maar wat als jij net bij de ongelukkige 0,1% van de bevolking hoort? Of statistisch gezien nog waarschijnlijker: als het jouw kind overkomt?
Met deze blog wil ik de #1 angst uit deze ranglijst verwijderen. Voortaan zijn je grootste zorgen of alle slangklemmen wel goed vast zitten, want een blindedarmontsteking hoeft ook op de oceaan niet levensbedreigend te zijn.
Sterker nog: meestal is dit goed te behandelen met een goede scheepsapotheek.
In deze blog lees je:
- Wat een acute blindedarmontsteking is.
- Op welke symptomen je moet letten.
- Waarom oceaanzeilers er soms bang voor zijn.
- Wat je aan een blindedarmontsteking op zee kunt doen.
- Welke medicatie je in je scheepsapotheek mee moet nemen.
Wat is een blindedarmontsteking precies?
“Een ontsteking aan de blinde darm?” Bijna goed! Je blinde darm zit tussen je dunne en je dikke darm, rechtsonder in je buik. Daaraan zit een aanhangsel, wat de appendix wordt genoemd. Bij een blindedarmontsteking heb je technisch gezien niet een ontsteking aan de blinde darm zelf, maar aan deze appendix. Daarom heet deze ontsteking ook wel appendicitis. Eigenlijk ontstaat de ontsteking altijd heel plotseling, vandaar de term acute blindedarmontsteking.
Interessant weetje: de wetenschap is heeft nooit kunnen ontdekken wat precies de functie is van de appendix. Ook zijn ze nog niet achter de oorzaak van een blindedarmontsteking.
Symptomen van een blindedarmontsteking
Bij een blindedarmontsteking krijg je last van de volgende symptomen:
- Heftige buikpijn die kan zakken of verplaatsen, omdat de blinde darm zelf ook beweeglijk is (begint meestal rechtsonder en beweegt verder naar onderen);
- Pijn die snel heftiger wordt. Het kan zijn dat er al een paar dagen buikklachten zijn geweest, die nu opeens veel heftiger worden;
- Verhoging en je niet fit voelen.
En soms:
- Misselijkheid, gebrek aan eetlust en braken. Niet te verwarren met zeeziekte;
- Als je de onderbuik indrukt, en weer loslaat krijg je een heftige pijnscheut;
- Pijn bij bewegen, lachen en hoesten;
- Kinderen kunnen ook pijn hebben bij het plassen.
Komt het vaak voor?
In Nederland zijn er elk jaar 16.000 operaties voor een blindedarmontsteking, waarvan de meeste patiënten kinderen en adolescenten zijn. Vooraf is nog niet goed te zien of de ontsteking ernstig is of niet, en uit voorzorg wordt de blindedarm bij iedereen verwijderd. Lees meer op de website van de maag-, lever- en darm stichting.
Waarom zijn oceaanzeilers bang voor een blindedarmontsteking?
Het risico van een blindedarmontsteking zit er vooral in het plotselinge ontstaan en snel escaleren van de situatie. Als het niet binnen één of enkele dagen behandeld wordt, kan de ontsteking doorbreken. De appendix knapt dan open, dit heet perforeren. De inhoud die in de blinde darm zat, komt dan in je buikholte en kan dan voor een (zeer) ernstige buikvliesontsteking zorgen.
Dit zorgt voor nog meer pijn, en is alleen te behandelen door te opereren. Hiervoor moet je zo snel mogelijk naar een ziekenhuis. Een blindedarmontsteking gaat nooit vanzelf over. Als je er niets aan doet wordt het altijd erger.
Het lastige is dat het niet met zekerheid te zeggen is of symptomen ook echt veroorzaakt worden door een blindedarmontsteking, tenzij een kijkoperatie plaatsvindt. Een ontsteking aan de eierstokken kan bijvoorbeeld soortgelijke symptomen hebben.
Als het wel ernstig is, dan kan de appendix in korte tijd open knappen. Als je dan nog twee weken op zee bent zonder behandeling, dan ben je te laat.
Is een blindedarmontsteking te behandelen op de oceaan?
Om hier goed antwoord op te kunnen geven, heb ik uitgebreid onderzoek gedaan. Ik heb het voorgelegd aan een collega arts, een oud- trauma chirurg, een medisch microbioloog en nagezocht in medisch wetenschappelijke literatuur.
En wat blijkt?
Er is wel degelijk wat aan te doen. Namelijk door antibiotica mee te nemen in je scheepsapotheek. Wetenschappelijke onderzoeken tonen aan dat een behandeling met antibiotica een prima alternatief is voor een operatie.
Wel is er een reële kans dat de blindedarm ontsteking alsnog doorzet. Maar dit zal na behandeling met de juiste antibiotica langer duren. Dan ben je inmiddels allang aan de overkant van de oceaan, of zelfs al terug in Nederland.
Wat moet je buiten bereik van land doen?
Als je op zee bent en je vermoedt dat jij, of je bemanningslid een acute blindedarmontsteking heeft, dan moet je direct medische hulp inschakelen. Bel de radio medische dienst, zoek contact met grote schepen bij je in de buurt of land met SSB of sateliet telefoon.
- Samen met een medicus stel je de diagnose vast: is het echt een blindedarmontsteking of is het iets anders? Het is namelijk niet altijd even makkelijk om vast stellen stellen of het daadwerkelijk een blindedarmontsteking is. Bij vrouwen kunnen de symptomen namelijk ook lijken op die van een ontsteking van de eierstokken of urineweg.
- Aan land zou je vervolgens onderzoeken in het ziekenhuis krijgen. Een arts zou je buik voelen, je urine en bloed onderzoeken, een echo of scan maken, en uiteindelijk zal er een kijkoperatie plaatsvinden. Maar aan boord kan dit natuurlijk niet. De radio medische dienst is afhankelijk van de informatie die jij doorgeeft en kan hierover dus nooit met 100% zekerheid een antwoord geven.Zorg daarom dat je een test voor blaasontsteking aan boord hebt. Dit zit niet in reguliere offshore EHBO koffers, maar wel in de EHAB koffer. Zo kun je uitsluiten dat de pijn niet ontstaat door een urineweginfectie.
- Als alle signalen erop wijzen dat het daadwerkelijk een blindedarmontsteking is, dan zal de arts vragen naar welke antibiotica je aan boord hebt en een behandeling voorstellen.Het doel van de behandeling met medicatie is om tijd te rekken. Je vertraagt de ontsteking. De kans op open knappen wordt daardoor kleiner. Meestal kun je hierdoor een paar weken overbruggen tot je weer aan land bent.Tijdens de behandeling zal je contact houden met de arts. Daarnaast blijf je actief op zoek naar een groot schip in de buurt die een arts aan boord heeft.
Wat moet je in je scheepsapotheek mee nemen?
Het is belangrijk om in je scheepsapotheek de juiste medicijnen te hebben. Om een blindedarmontsteking te kunnen behandelen, heb je antibiotica kuren nodig.
Er zijn hierbij twee opties aan antibiotica:
- Amoxicilline/Clavulaanzuur (Augmentin) 500/125 mg tabletten.
3x daags 2 tabletten voor 10 dagen (Dit staat ook op de KNRM geneesmiddelenlijst).Of: - Een combinatie van Levofloxacine met Metronidazol.1x daags Levofloxacine 500 mg tablet voor 7 dagen;
3x daags Metronidazol 500 mg tablet voor 7 dagen.
Neem dus mee:
Amoxicilline/Clavulaanzuur 500/125 mg tablet: 60 tabletten (dit zijn ongeveer 3 kuren)
Of:
Levofloxacine 500 mg: 7 tabletten
Metronidazol 500 mg: 21 tabletten
Neem eventueel een dagdosering van elke antibioticum extra mee, in overleg met de voorschrijvend arts.
Dit is een noodoplossing
Een blindedarmontsteking blijft een heftige aandoening en moet met zorg worden behandeld. De antibioticakuur mag alleen worden toegediend als:
- Er voldoende aanwijzingen zijn dat het om een blindedarmontsteking gaat;
- Je zoveel zeemijl buiten bereik van hulpdiensten bent dat je niet binnen enkele uren bij professionele medische hulp kunt zijn;
- Je van tevoren contact hebt gezocht met de arts van de RMD, die het vermoeden kan bevestigen;
- Als je blijft proberen om zo snel mogelijk een arts of paramedic te consulteren. Bijvoorbeeld op een zeeschip, dat zich op één of meerdere dagen afstand bevindt. De RMD kan je, in samenwerking met de Kustwacht, in contact brengen met grote zeeschepen.
Geen reden voor paniek bij een blindedarmontsteking
Als je de nodige voorzorgsmaatregelen neemt is er geen reden om je zorgen te maken over dit kleine wormvormige aanhangsel in je darmen. Behandeling is ook op zee goed mogelijk, en de kans dat volwassenen een blindedarmontsteking krijgen is zeer klein.
Ga goed voorbereid op weg en zorg dat je weet hoe je met een crisissituatie om moet gaan. En geniet vooral van de zeiltocht!
Let op: De informatie op deze website is bedoeld ter informatie en scholing. RS Medical Sailing neemt geen verantwoordelijk voor medische gevolgen of onjuist gebruik van deze adviezen en kan op geen enkele manier aansprakelijk worden gesteld. Deze blogs zijn niet bedoeld als vervanging van medisch advies ter plekke. Overleg ten allen tijden met uw huisarts bij het voorbereiden van uw reis.
